Atopik Dermatit Nedir? Belirtileri Nelerdir?
Atopik dermatit dünya genelinde en sık görülen kronik deri hastalığıdır ve önemli bir sağlık sorunudur. Tüm dünyada çocukların %10-30’unda ve erişkinlerin %2-10’unda görülür ve görülme sıklığı yüksek sosyoekonomik düzeye sahip ülkelerde daha fazladır. Hastalığın en önemli belirtisi kaşıntı ve tekrarlayan egzamalardır. Sıklıkla bebeklik döneminde başlayan hastalık nadir olarak ileri yaşlarda da geç başlangıçlı atopik dermatit olarak karşımıza çıkabilir. Atopik dermatit egzama ile başlayıp ilerleyen yaşlarda astım ve alerjik rinitte hastalığa eklenebilir. Gıda alerjisi de sık olarak bu hastalarda görülür. Hastalığın bir diğer önemli özelliği de yaşam kalitesini önemli düzeyde etkilemesi ve bireylerde psikolojik sıkıntılara da yol açabilmesidir. Atopik dermatit tanısında olmazsa olmaz bulgu kaşıntıdır. Aşağıdaki kriterlerden de en az üçünün eşlik etmesi ile de atopik dermatit tanısı konulur.
- Dermotolojik muayenede diz ve dirsek katlantı bölgelerinde, boyun, göz çevresi ve 10 yaş altında yanak tutulumu öyküsü olması
- Özgeçmişte atopi olması veya 4 yaş altı çocuklar için 1. derece akrabalarda atopi öyküsü olması
- Son 1 yıl içerisinde ciltte kuruma öyküsü olması
- Lezyonların 2 yaş öncesi başlaması
Hastalığın klinik bulguları ise yaşa bağlı olarak değişim gösterir. Buna göre Atopik dermatit dört klinik alt tipte incelenebilir
İnfantil Dönem ( <2 yaş ): Hayatın ilk iki yılında görülür ve en sık görülen tiptir. İnfant (bebeklik) döneminde sıklıkla yüzde, gövdede, kol ve bacakların dış yüzlerinde egzamaların görülmesi ile karakterizedir. Bebek bezi bölgesinin korunması önemlidir. Etkilenen alanlarda akut egzama bulguları, kızarıklık ve sulantı görülebilir.
Çocukluk Dönemi ( 2-12 yaş): Sıklıkla kol ve bacak iç yüzlerinde olmak üzere, saçlı deride, gövdede, kol ve bacaklarda da şikayetler görülür. Egzama olan deride kalınlaşmalar, çatlamalar ve deri bütünlüğünde bozulma görülür. Kuruluk oldukça belirgindir. Atopik dermatit tanısı konulan çocukların %60’ında 12 yaş sonrasında iyileşme görülür.
Erişkin ve Adelosan Dönemi ( >12 yaş): Tekrarlayan kaşınma ile beraber deride kabalaşma belirgindir. Egzama sıklıkla kol ve bacak iç yüzlerinde, elde, boyun ve gövdede görülebilir.
Senil Dönem (>60): Atopik dermatitin yeni tanımlanan bir alt tipidir. 60 yaş sonrası görülür. Şiddetli kuruluk eşlik eder. Erişkin döneme benzer tutulum söz konusudur.
Atopik dermatite eşlik eden diğer klinik bulgular ise aşağıdaki gibi özetlenebilir:
- Kserozis: Atopik dermatitli hastaların büyük bir bölümünde cilt kuruluğu hastalığa eşlik eder.
- İktiyozis Vulgaris: Otozomal semidominant geçen, cildin aşırı kuruluğu ve kabuklanması ile karakterize bir hastalıktır.
- Keratozis pilaris: Yüzde, kolda ve bacak dış yüzlerinde kırmızı, pütürcükler ile karakterizedir
- Keilit: Dudak kenarlarında kuruma çatlama.
- Deri enfeksiyonlarına yatkınlık (Staf.aureus, H.Simplex)
- El – ayak dermatiti
- Meme başı ekzeması
- Konjüktivitis
- Denie-Morgan çizgileri ( alt göz kapağında çizgilenme), gözaltında siyahlık olması
- Yün intoleransı
- Yiyecek intoleransı
- Beyaz dermografizm: derinin mekanik uyarılara bağlı beyaz renkte kabarıklık yanıtı
- Perifolliküler yerleşim: kıl diplerinde belirginleşme, “kaz derisi” görünümü
- Pityriazis alba: deride açık renkte deri adacıklarının olması
- Tip I deri testi reaktivitesi
- Serum Ig E’de yükselme
